×

مجلس دوازدهم در مسیر اصلاح نظام سلامت
عدالت درمانی در مسیر تحول؛ بررسی سیاست‌های سلامت در مجلس شورای اسلامی

  • کد نوشته: 3217
  • ۱۲ مهر ۱۴۰۴
  • نظام سلامت ایران طی سه دوره اخیر مجلس شورای اسلامی با چالش‌هایی نظیر کمبود پزشک، نابرابری در دسترسی و ضعف زیرساخت‌ها مواجه بوده است. با این حال، مجلس دوازدهم با تمرکز بر اصلاحات ساختاری، تقویت نظام ارجاع پزشکی، پیگیری پرونده الکترونیک سلامت و ارتقاء عدالت درمانی، مسیر تحول در سیاست‌گذاری سلامت را با رویکردی علمی و نظارت‌محور دنبال می‌کند. این اقدامات در صورت هم‌افزایی با دولت و نهادهای تخصصی، می‌تواند به ارتقاء کیفیت خدمات درمانی در کشور منجر شود.
    عدالت درمانی در مسیر تحول؛ بررسی سیاست‌های سلامت در مجلس شورای اسلامی

     

    نظام سلامت ایران در سال‌های اخیر با چالش‌هایی جدی از جمله کمبود پزشک، نابرابری در دسترسی به خدمات درمانی و ضعف زیرساخت‌های آموزش و بهداشت و درمان مواجه بوده است. با این حال، بررسی روند سیاست‌گذاری در مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که اصلاح ساختارهای درمانی و ارتقاء کیفیت خدمات سلامت، به‌ویژه در مناطق محروم، در دستور کار قرار داشته و در دوره دوازدهم با رویکردی منسجم‌تر و جدی تر دنبال می‌شود.

     

    گامی به سوی ساماندهی خدمات درمانی

    نظام ارجاع پزشکی، یکی از ارکان کلیدی ساماندهی خدمات درمانی، با هدف کاهش مراجعات غیرضروری به مراکز تخصصی و تقویت نقش پزشک خانواده طراحی شده است. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اجرای این نظام نیازمند بازتعریف تعرفه‌ها، تقویت زیرساخت‌های اطلاعاتی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و پزشکان است. در دوره دوازدهم، این نظام با جدیت بیشتری دنبال شده و اتصال مراکز درمانی به سامانه‌های ارجاع در دستور کار قرار گرفته است.

     

    پرونده الکترونیک سلامت؛ زیرساختی برای شفافیت و عدالت

    پرونده الکترونیک سلامت، که از سال ۱۳۹۳ به‌صورت رسمی مطرح شد، هنوز به‌طور کامل اجرایی نشده است. طبق گزارش‌های رسمی، نبود معماری یکپارچه، اقدامات جزیره‌ای و کمبود منابع مالی از جمله موانع اصلی اجرای این پروژه بوده‌اند. با این حال، در دوره دوازدهم مجلس، پیگیری‌های مستمر برای رفع این موانع و اتصال مراکز درمانی به سامانه مرکزی، نویدبخش پیشرفت در این حوزه است.

     

    از طرح تحول سلامت تا اصلاحات پایدار

    به گزارش روایت۲۴ و به نقل از نشریه مطالعات جامعه‌شناختی دانشگاه اصفهان، طرح تحول سلامت که در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی آغاز شد، با هدف کاهش پرداخت مستقیم بیماران و افزایش دسترسی به خدمات درمانی، توانست هویت‌سازی دولت را در عرصه سلامت تقویت کند. تمرکز بر اصلاحات ساختاری، بهره‌وری منابع و عدالت درمانی، نشان‌دهنده تغییر رویکرد از سیاست‌های هزینه‌محور به سیاست‌های پایدار همچنان در دستور کار دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی قرار دارد.

     

    کمیسیون بهداشت و درمان

     

    بررسی روند سیاست‌گذاری سلامت در مجلس شورای اسلامی از دوره دهم تا دوازدهم

    بررسی روند سیاست‌گذاری در حوزه سلامت و بهداشت در مجلس شورای اسلامی طی سه دوره اخیر نشان می‌دهد که هر دوره با رویکردی متفاوت به مسائل درمانی کشور، از تمرکز بر اجرای طرح‌های دولتی تا اصلاحات قانونی و در نهایت، حرکت به‌سوی سیاست‌گذاری سلامت پرداخته است. این مسیر با هدف ارتقاء عدالت درمانی در حال پیگیری است.

     

    دوره دهم : در این دوره، اجرای طرح تحول نظام سلامت به‌عنوان مهم‌ترین اقدام مشترک دولت و مجلس در حوزه درمان شناخته شد. این طرح با هدف کاهش پرداخت مستقیم بیماران، افزایش دسترسی به خدمات درمانی و ارتقاء کیفیت خدمات در بیمارستان‌های دولتی آغاز شد. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تمرکز کمیسیون بهداشت در این دوره بیشتر بر حمایت از اجرای طرح‌های دولتی بود. با این حال، ضعف در ضمانت اجرایی، نبود نظارت میدانی و عدم توجه کافی به زیرساخت‌ها، مانع تحقق کامل اهداف این طرح شد و در مناطق محروم، نتایج آن محدود باقی ماند.

     

    دوره یازدهم:  در دوره یازدهم، نمایندگان مجلس به‌ویژه اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات، بارها نسبت به تمرکز پزشکان در پایتخت، مهاجرت نیروهای متخصص و کمبود پزشک در مناطق محروم هشدار دادند. تصویب اصلاح تبصره ۴ بند ۳ قانون عدالت آموزشی با هدف الزام پزشکان به خدمت در مناطق کم‌برخوردار، از جمله اقدامات شاخص این دوره بود. با این حال، نبود ضمانت اجرایی و عدم هماهنگی با وزارت بهداشت، اثربخشی این طرح‌ها را محدود کرد و بسیاری از مشکلات ساختاری همچنان پابرجا ماند.

     

    دوره دوازدهم: کمیسیون بهداشت و درمان دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی تا کنون با برگزاری بیش از ۱۴۰ ساعت قانون‌گذاری و ۱۱۹ ساعت نظارت میدانی، نشان داد که رویکردی ساختاری‌تر و هدفمندتر را در دستور کار قرار داده است. بررسی وضعیت دارو، اجرای سیاست‌های جمعیتی، رسیدگی به بحران‌های درمانی، تقویت نظام ارجاع پزشکی و پیگیری پرونده الکترونیک سلامت، از جمله محورهای اصلی این دوره بوده‌اند؛ همچنین بهره‌وری منابع، عدالت درمانی و اصلاحات پایدار در این دوره، نشان‌دهنده عبور از سیاست‌های هزینه‌محور به سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد و ارزیابی عملکرد است.

     

    کمیسیون بهداشت و درمان

     

    تحلیل روند سه دوره اخیر مجلس شورای اسلامی در حوزه سلامت نشان می‌دهد که با وجود چالش‌های ساختاری و اجرایی، مجلس دوازدهم با رویکردی نظارت‌محور و علمی، در مسیر اصلاحات پایدار گام برداشته است. این اقدامات، در صورت هم‌افزایی با دولت و نهادهای تخصصی، می‌تواند زمینه‌ساز تحقق عدالت درمانی و ارتقاء کیفیت خدمات سلامت در کشور باشد.

     

     

    نویسنده: منا معنوی پناه

    نوشته های مشابه

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *